Yakın zamanda gittiğim bir konferansta dolunayın cinayetler üzerinde etkisi var mıdır yoksa sadece ona mı inanmak istiyoruz konusu üzerindeydi. Yüzyıllar boyu insanlar Ay’ın evrelerine göre kendilerince ritüeller belli başlı törenler yaptılar. Çok daha eskiye gidecek olursak Yunan mitolojisinde aklımıza Artemis, Helen, Luna ve Selene gibi Ay tanrı ve tanrıçaları gelecektir. Ay, tarihin her döneminde parlak ve heybetli görünmüş, farklı şekillere girip belli zamanlarda evrilmiş, insanları büyülemiş ve anlam yüklemeye itmiştir. Gel gelelim Ay gerçekten yüklediğimiz anlamları taşıyıp bizi etkileyebilecek güce sahip midir?
ORTA ANADOLU’DA AY’IN ANLAMLARI
Bizim kültürümüzde Ay, bazı kutsallıklar taşımıştır. Gerek mehtaplı geceler gerekse Ay’ın dünyamıza yakınlığı insanlığın anlam yükleme güdüsünü ortaya çıkarmıştır. Görsel sanatlar, sahne sanatları, şiir, yazın ve müzik için bir motif oluşturur. Bir Altay efsanesine göre; Ay ve Güneş önceden yokmuş ancak içlerinden biri hastalanmış ve Tanrılar onu iyileştirmek için hediye göndermiş. Hediye büyümüş ve iki büyük ayna olmuştur. Bu aynalar gökyüzüne çıkıp ışık saçmaya başlamışlar ve gökten gelen ışık Dünya’yı ısıtmıştır. Böylelikle gökteki iki ayna yani Güneş ve Ay Dünya’ya görünür hale gelmiştir. Türklerde Ay’a ithaf edilen kutsallık kendini Oğuz,Manas,Başkurt destanlarında göstermiştir. İnsanlar Ay’a o kadar bel bağlamıştır ki hasat zamanına kadar her şey Ay’a göre şekillenirmiş.
GÜNÜMÜZDE AYIN İNSANA ETKİSİ VAR MIDIR?
Astroloji ile ilgilenenler Ay hakkında bazı söylentiler yaymaktadır. Peki Astronomi bilimi ile ilgilenenler bu konuya ne diyorlar? Dolunay üzerinde yapılan araştırmalar Ay ile insan davranışları ve psikolojisi arasında bir ilişki bulamamıştır. Öyle ki Ay’ın Dünyanın kütlesi nedeniyle sulara gelgit yaşatması mümkünken araştırmalar Ay’ın yarattığı bu gelgit olayının insanda mümkün olamayacağını kanıtlamıştır. Söylentilere göre Dolunay ın saçtığı ışık insanları uykusuz bırakmış ve ruhsal açıdan bozulmalara yol açmıştır. Fakat bazı araştırmalar bunun yanlış olduğunu kanıtlama niteliğindedir. Bu araştırmalardan biri şudur ki; 1996 yılında American Journal of Emergency Medicine dergisinde yayımlanan bir araştırmada kent dışındaki bir hastanenin acil servisine yapılan 150.999 başvuru kaydı incelendi ve inceleme sonucunda dolunayın olduğu dönemlerle öteki dönemler arasında herhangi bir farklılığa tanık olunmadı. Sonuç olarak biz yine hayatımızı Ay’a göre şekillendirmek ve etkilerine inanmak yerine romantiklik ve psikolojiye iyi gelme açısından Ay’ı izlemeye devam edip keyfini çıkarabiliriz.
Hazırlayan :Damla Birlik
